fgestoft, uitgeklopt en klaar voor de toekomst. Dat is het beeld dat past bij de Sunte Martn’s Markt in Wierden. Na een moeilijke tijd ruim dertien jaar geleden, waarin het voortbestaan van de jaarmarkt zelfs even aan een zijden draadje hing, is de traditie nu springlevend. “Het geheim? Het is echt een teamverband geworden. We organiseren het hier met elkaar en daardoor is het weer een echt Wierdens feestje”, vinden voorzitter Everdien Companje en bestuurslid Rob Kortenhorst.
“Vroeger was het een veemarkt, nu is het een show geworden"
Eerst even een duik in de geschiedenis. “De Sunte Martn’s Markt vindt zijn oorsprong al in 1864. Het begon met een veemarkt op het moment dat de koeien weer op stal gingen en er eigenlijk dieren moesten worden verkocht omdat er te weinig plek was in de stallen. Dat is van lieverlee uitgebreid met een markt waarbij zowel winkeliers als gemeente betrokken waren.”
Prachtige traditie niet wegduwen
In de periode van de jaren ’50, ’60, ’70 en ’80 is de koeienmarkt onder andere uitgebreid met de handel in paarden, een kermis, de verkoop van erwtensoep en een bazaar georganiseerd door de plaatselijke harmonie. “Het waren de gloriedagen van de Sunte Martn’s Markt”, glunderen Everdien en Rob. “Op de basisschool werd je al meegezogen in die traditie, want je kreeg dan altijd vrij. Als kind liep je dan al om vier uur door het dorp.” Helaas belandde het lokale fenomeen in de jaren ’90 in een neerwaartse spiraal onder andere als gevolg van de uitbraak van mond-en-klauwzeer onder de Nederlandse veestapel. De kentering kwam na een oproep van wethouder De Putter in de aanloop naar het honderdvijftigjarige bestaan in 2014 dat zo’n prachtige traditie toch niet verloren mocht gaan. Tijdens een speciale avond in 2011 stonden enkele mensen op die zich het lot van de Sunte Martn’s Markt aantrokken. “Ik voelde me geroepen om er naar toe te gaan”, zegt Everdien nu. “We kunnen met z’n allen wel blijven doorsjezen in deze drukke wereld, maar we mogen deze prachtige traditie niet wegduwen”, aldus de huidige voorzitter.
Met drie partijen verder
Eén ding was direct wel duidelijk: het lange weekend rond Sunte Martn moet op meerdere pijlers rusten. Het kwam dan eigenlijk ook fantastisch uit dat de toenmalige burgemeester Henk Robben de zendpiraten van Station KPN uit de illegaliteit wilde halen. Het was de opmaat voor een prachtige samenwerking tussen drie partijen: de Stichting Sunte Mart’n, de gemeente en Station KPN. “De gemeente is verantwoordelijk voor de kramen op de jaarmarkt, wij verzorgen het randprogramma van het weekend en Station KPN het tentfeest. Samen is het een prachtig volksfeest”, vertellen de twee bestuursleden. En zo stond de kern van Wierden volgens de planning van weleer in het eerste weekend van november 2024 voor de honderdzestigste keer (!) in het teken van gezelligheid en saamhorigheid. Een weekend met een belangrijke nostalgische knipoog en tegelijk veel ruimte voor vernieuwing. De koeien - zes stuks dit keer - zijn er nog steeds, maar zijn vanwege het besmettingsgevaar afkomstig uit één stal. “Vroeger was het een veemarkt, nu is het een show geworden. Vooral voor de kinderen is het leuk, want zij worden door de markthandelaar meegenomen in het principe van handjeklap. Het boerenleven is sowieso goed vertegenwoordigd. Met allerlei producten, mini-tractoren en de kleding van vroeger. Het is heel goed dat de boeren zich presenteren, want we zijn een agrarisch dorp. De Sunte Martn’s Markt is een uiting van boerentrots.”
“De Sunte Martn’s Markt is een uiting van boerentrots”
Vrolijke chaos
De Stichting Sunte Martn’s Markt is dus verantwoordelijk voor het randprogramma. Dit jaar was er onder andere weer de lampionoptocht op vrijdagavond die in 2011 is opgezet. “Als je ons er dertien jaar geleden naar had gevraagd, waren we blij geweest met honderd kinderen. Lekker klein en kneuterig. Toen waren er achthonderd deelnemers. Met als gevolg een vrolijke chaos in het centrum. Overigens is dit wel weer een mooi voorbeeld dat iedereen er de schouders onder zet. Zo haalde de plaatselijke Albert Heijn destijds alle chocolademelk uit de schappen zodat we de kinderen van warme chocolademelk konden voorzien. Geweldig, toch?” Overigens wordt het Sunte Mart’n-weekend gedragen door vele sponsoren uit het bedrijfsleven, waardoor zo’n mooi weekend voor de Wierdenaren georganiseerd kan worden
Vernieuwing
In het kader van de vernieuwing is bijvoorbeeld ook gekozen voor een Rad van Fortuin en een veiling van meesterwerken van lokale kunstenaars. Beiden zijn nu al een succesnummer en kunnen zelfs nog verder worden uitgebreid. “Het is van groot belang om te blijven uitkijken naar nieuwe onderdelen in het programma. Daarom zijn we altijd op zoek naar nieuwe en vooral jonge vrijwilligers”, benadrukken Everdien en Rob die tot slot graag wijzen op het memoryspel Sunte Martn en andere leuke souvenirs. Te koop in drie Wierdense winkels en op sommige vakantieparken in de omgeving. “En we gaan zeker in gesprek met de gemeente en Gastvrij Wierden-Enter om meer souvenirs te bedenken”, beloven ze.
