Afgedankt plastic wordt gezien als een groot probleem. Dat is het ook, maar als er dwingende maatregelen komen dan is het probleem vrij eenvoudig op te lossen. Het probleem is dat fabrikanten van nieuwe kunststof producten voor de goedkoopste optie gaan: nieuw gemaakt plastic, van olie, aardgas of steenkool. Maar als morgen alle overheden zeggen dat in nieuw geproduceerd kunststof minimaal vijf procent gerecycled kunststof moet worden toegevoegd, is het hele kunststofprobleem grotendeels opgelost.” Deze overtuigende woorden komen uit de mond van Ewald Huzink, directeur van Riwald Recycling uit Almelo. “Dat kan alleen als de overheid zegt dat het moet.”

‍

Volgens Huzink moet de overheid veel dwingender zijn de komende jaren. “De wereldbevolking groeit, de welvaart groeit. Dus we hebben veel meer grondstoffen nodig. Als we onze volgende generaties nog willen voorzien van grondstoffen, zal het hele duurzaamheids- en circulaire verhaal nog veel meer benadrukt moeten worden.” Hij verwijst bijvoorbeeld naar kunststof. “Het probleem is dat het een relatief licht product is; dat maakt het recyclen van een ton afgedankt kunststof tot nieuwe grondstoffen op dit moment vaak te duur. Het recyclen van afgedankt kunststof tot nieuwe grondstof is veel duurder dan het produceren van nieuw plastic. Daarom zijn de fabrikanten moeilijk te bewegen om gerecycled kunststof als vervanger in te zetten voor olie.”

‍

Kunststofprobleem oplossen

“Als de overheid dwingender zou worden met het verplicht toevoegen van een percentage gerecycled kunststof bij het produceren van nieuw kunststof, wordt er een situatie gecreëerd dat de prijs van het recyclen van afgedankt kunststof omhoog kan. Wat er weer automatisch toe leidt dat er meer afgedankt kunststof tot grondstof kan worden gerecycled. Het maakt nieuw kunststof weliswaar iets duurder, maar het zorgt er ook voor dat we grotendeels van het probleem van afgedankte kunststof af zijn. Het verplicht bijmengen van gerecycled materiaal zorgt er immers voor dat er meer vraag komt naar gerecycled kunststof én dat er dan minder nieuwe grondstoffen zoals aardolie hoeven worden ingezet.”

‍

Beter scheiden

Maar er zijn volgens Huzink meer veranderingen die de komende jaren moeten plaatsvinden om duurzaamheid en circulariteit niet alleen met de mond, maar ook in de praktijk te belijden. En ook daarin spelen de landelijke overheden weer een grote rol. “We weten allemaal dat het thuis scheiden van afval niet goed gebeurt, waardoor achteraf het meeste afval nóg een keer weer over de sorteerlijnen moet. Dit gebeurt dan door machinale scheiding, maar ook hierin telt dat we naar beter te scheiden stromen moeten waardoor thuisscheiding grotendeels overbodig zou zijn.”

‍

Achteraf scheiden

“We moeten naar achteraf scheiden,” zegt hij. Dat is veel beter en kan ook nog eens goedkoper zijn. Maar ook hierin zouden de overheden veel dwingender moeten worden.” Huzink is nu echt op stoom. “Waarom moet in de foodsector verpakt worden in wel dertig verschillende soorten kunststof verpakkingsmaterialen? Alle fabrikanten zoeken naar het goedkoopste bakje, maar ze houden geen rekening met de recycling hiervan. Op het moment dat er meer gewerkt gaat worden met productsoorten in kleur wordt het machinaal scheiden al veel eenvoudiger. Als je bijvoorbeeld zegt dat alle vleeswaren alleen in een groen bakje van een zelfde soort kunststof zou mogen worden verpakt, maakt dat het machinaal scheiden alleen maar gemakkelijker. Dan kan er scheiding op kleur plaatsvinden, de gemakkelijkste en goedkoopste manier. Spreek gewoon af dat de foodsector maar een aantal kleuren en dan per kleur dezelfde soort materiaal mag gebruiken, dan is het naderhand relatief eenvoudig om het te scheiden. Hierin moet de overheid het voortouw nemen, dwingender worden en ook eisen in gaan stellen.”

‍

Multinationals nemen deels het voortouw

Op dit moment wordt er geïnvesteerd in duurzaamheid, maar nog weinig, zegt Huzink. “Bij Riwald zien we vooral bij de grotere marktpartijen, waaronder de multinationals, een verandering ontstaan. Door hen wordt steeds meer de nadruk gelegd op een goede recycling en ze willen hier ook geld voor uitgeven. Ze accepteren dat recyclen van materialen tot goede grondstoffen een prijskaart met zich mee brengt. Ze zijn meestal afhankelijk van grondstoffen en weten dat de aarde uitputbaar is. Uiteraard zien we bij een kleine groep mkb-bedrijven deze trend ook, maar het grote gros gaat nog steeds voor die laatste euro in plaats van voor duurzaamheid. Daar moet snel een kentering in komen, met sturing van een dwingende overheid.” Huzink meent dat er in Den Haag teveel theorie- en te weinig praktijkmensen zitten. “Het beste zou zijn dat de mensen uit de praktijk de politiek in zouden gaan. Alleen is die wereld zo ontzettend veranderd. Niemand durft in de politiek nog een zelfstandig besluit te nemen, bang dat zijn of haar kop gaat rollen. Als ondernemer heb je in de politiek dus ook weinig te zoeken. Ondernemers zijn gewend snel te schakelen, hebben een eigen mening en een doel. Dat past niet in de huidige bestuursvormen, of dat nu op gemeentelijk, provinciaal of landelijke niveau is.”

‍

Uitnodiging aan Jetten

Huzink roept politici op om een stelling te nemen. “Dwingender worden, ja. Neem het mkb mee in het verhaal van duurzaamheid en circulair ondernemen.” Hij nodigt klimaatminister Jetten uit om bij hem langs te komen. “En niet alleen hij, maar ook alle andere beleidsmakers.” Subsidies lossen het probleem overigens niet op, is zijn overtuiging. “Als je iets in de lucht moet houden met subsidies, ben je niet goed bezig. Aanjaagsubsidies zijn prima, maar er wordt bij duurzaamheid te veel gekeken naar subsidies. Het begint bij de zonnepanelen, iedereen wil zonnepanelen maar als ze er financieel niet bij gebaat zijn, zijn er nog maar weinig partijen die ze dan nog gaan plaatsen. Dus: een aanjaagsubsidie en daarnaast een dwingende overheid. Het liefst op Europees of wereldniveau.”

‍

“Het bedrijfsleven moet veranderen”

“De gedachten moeten veranderen. Daar ligt het pijnpunt en ik snap het ook wel. Maar als iedereen de stap naar duurzaamheid zet, wordt het een win-winsituatie. Als iedere ondernemer meedoet, komt het goed. Maar zoals de situatie nu is en maar een deel meedoet, komen we er niet en zadelen we onze volgende generaties met grote problemen op.”

‍

‍