et is een prachtig gebouw. Maar vrijwel niemand in Vriezenveen kent het.” En eerlijk: ook uw verslaggever had wat moeite om de locatie voor de interviewafspraak te vinden. En dat terwijl De Smeltsschuur er al eeuwen staat. Rik Pape wil het, samen met Joachim Westera en Rik Voerknecht, uit de vergetelheid halen. En dat gaat ze lukken ook.
Een creatieve broedplaats voor de gemeente Twenterand, dat moet het worden. Maar het ís een plek vol historie. “Ja, mooi hè? Vanuit dit gebouw trokken De Rusluie twee eeuwen lang met paard en wagen naar Rusland. Om daar in Sint Petersburg te handelen.” Vriezenveen had van ongeveer 1700 tot de Russische Revolutie warme banden met voornamelijk Sint Petersburg, er werd volop handel gedreven. Linnen en damast, maar ook tabak en jenever, gingen er vanuit Vriezenveen naar het oosten. Nu moet het gebouw van waaruit ze vertrokken weer voor bedrijvigheid gaan zorgen, als creatieve broedplaats met de naam De Büüle & Co.
Bouwshowroom wordt creatieve broedplaats
Rik Pape is een van de aanjagers van de Stichting Ondernemershuis Twenterand, de initiatiefnemer van De Büüle & Co. Hij vertelt over het initiatief: “We zien dat heel veel creatieven - of makers in de ruimste zin van het woord - vertrekken naar de plek waar ze hun opleiding doen. En dan blijven ze in Enschede, Hengelo, Zwolle of nog verder weg plakken. Wij willen ze hier een plek bieden waar ze hun ideeën kunnen ontplooien én waar ze kunnen samenwerken aan projecten.” ‘Hier’ is dus het voormalige gebouw van waaruit de Rusluie naar Rusland trokken. Een gebouw dat er al eeuwenlang staat, maar dat veel Vriezenveners niet kennen. Dat komt omdat het grotendeels aan het oog is onttrokken. Het is van de stichting De Smeltsschuur: vroeger hoorde het als koetshuis bij de villa van Frits Smelts (vandaar de naam). Na de oorlog raakte het in verval, midden jaren ’90 nam Eshuis Bouwmaterialen (het huidige BMN) het initiatief om de Smeltsschuur grondig te restaureren en daarna werd het jarenlang gebruikt als showroom voor bouwmaterialen. “BMN maakt andere keuzes en heeft de Smeltsschuur niet meer nodig. Tegelijkertijd zien ze de meerwaarde van een sterk ondernemershuis en daarom bieden ze ons de mogelijkheid onze plannen in goede samenwerking snel ten uitvoer te brengen.”
Creatief netwerk aanwakkeren
De bedoeling is dat creatieve ondernemers er hun intrek in nemen. “Op de bovenverdieping kunnen die een werkplek huren. Door verschillende creatieven bij elkaar te zetten, gaan er automatisch nieuwe initiatieven ontstaan. Dat kan niet anders.” Rik Pape heeft zelf meer dan voldoende ervaring met het organiseren van evenementen. Zo is hij de roerganger van Randrock, dat dit jaar voor de 21ste keer werd gehouden op Hemelvaartsdag. “Het is ook de bedoeling dat we hier op de begane grond de nodige zakelijke evenementen gaan organiseren, allemaal met een creatieve inslag. We willen echt een creatief netwerk aanwakkeren.”
Super-creatief
In het gebouw zal op termijn plaats zijn voor zo’n vijftien makers, schat Rik. “Dat kan van alles zijn, van tekstschrijvers tot grafisch ontwerpers. We hebben hier nu bijvoorbeeld ook een industrieel trappenontwerper zitten. Die heeft zijn eigen showroom gebouwd met gaming software; dat is natuurlijk ook super-creatief. Ook dat is een voorbeeld van een ondernemer die hier goed past. En we bieden ook flexplekken aan voor creatieven. Lezers van Ondernemersmagazine die daarvoor belangstelling hebben, kunnen contact met ons opnemen om de mogelijkheden te bespreken. Ze kunnen daarvoor ook terecht op onze website, trouwens. Daar staan ook de tarieven vermeld.” Om Vriezenveen, de rest van Twenterand en overige belangstellenden kennis te laten maken met De Büüle & Co (“We hebben de naam gekozen, omdat het staat voor een kluwen garen, maar ook voor brutale vrijbuiters, voor kwajongens”), organiseren ze op donderdag 5 september de officiele opening in het gebouw aan het Oosteinde 36A.
“Wij willen creatieven hier een plek bieden waar ze hun ideeën kunnen ontplooien”
In het spoor van Mucha & Tilanus
Een van de creatieve projecten waar Rik Pape en Joachim Westera met Stichting Ondernemershuis Twenterand mee bezig gaan, noemen ze ‘In het spoor van Mucha & Tilanus’. Rik Pape legt uit: “Een van de van oudsher bekende bedrijven uit Vriezenveen is Jansen & Tilanus, onder meer bekend van het ondergoed, maar bijvoorbeeld ook van sportkleding. Feyenoord speelde ten tijde van de Europa Cup-winst in shirts van Jansen & Tilanus en ook Oranje heeft er nog in gespeeld; daarvan komt de term ‘een tilanusie’ die je af en toe nog hoort.”
Hij vervolgt: “Het bedrijf deed in hun gloriejaren veel aan marketing en was daarin heel vooruitstrevend. Dat blijkt wel uit het affiche dat een van de vrijwilligers van het Historisch Museum Vriezenveen, waar we nauw mee samenwerken, vond in de archieven. Het gaat om een afbeelding die is gemaakt door de Tsjechische kunstenaar Alfons Mucha. Hij is de uitvinder van de Art Nouveau of Jugendstil-kunststroming. Hij maakte rond 1900 in Parijs wereldberoemde affiches met de actrice Sarah Bernard in de hoofdrol. wij zijn zeer nieuwsgierig hoe deze actrice op een affiche van Jansen & Tilanus is beland, wij zijn opzoek naar de connectie Mucha en Tilanus en het originele affiche.
Historie van Vriezenveen
Het biedt Pape en consorten in ieder geval volop munitie om met de connectie Tilanus, Mucha en Vriezenveen aan de slag te gaan. “We willen de historie van Vriezenveen en van het bedrijf weer terugbrengen, maar wel op een creatieve, moderne manier.” Ze zitten vol met ideeën hierover. “We gaan bijvoorbeeld een podcast maken, waarin we het verhaal vertellen over Mucha en Jansen & Tilanus. We zouden naar Praag kunnen reizen om meer over Mucha te weten te komen. Het archief van de Mucha Foundation zit daar. Ook plannen we een bezoek aan Parijs, waar zowel Tilanus als Mucha hebben meegewerkt aan de Wereldtentoonstelling. Het bedrijf Jansen & Tilanus stond voor kwaliteit, vakmanschap en vooruitstrevendheid. Ze hadden een open blik op de wereld en kwamen met gedurfde marketingstrategieën, waar de samenwerking met Mucha een mooi voorbeeld van is.” “Dat soort projecten vliegen we dan vanuit onze creatieve broedplaats aan. Net als het weer terugbrengen van historische afbeeldingen in het dorp op blinde muren. Kunstenaars werken daar hard aan mooie, bijzondere beelden.” Rik is nu op stoom, zijn creatieve brein werkt op volle toeren: “Wat dacht je van een rondwandeling door het dorp, waarbij je met hulp van een app het verhaal van Vriezenveen te horen krijgt? Prachtig om dat samen met het museum op te pakken, waarbij we ook iets doen voor het toerisme in Twenterand.”
“Iedere kern van Twenterand heeft wel een verhaal; ook daar kunnen we mee aan de slag”
Ook andere kernen Twenterand in the picture
In het spoor van Mucha & Tilanus is nog maar het begin van de mogelijkheden. Rik: “Iedere kern van Twenterand heeft wel een verhaal; ook daar kunnen we mee aan de slag. Zo zorgen we ervoor dat het unieke karakter van iedere kern naar boven komt.” Hij heeft nog wel meer ideeën om te vertellen. Natuurlijk het verhaal van de Rusluie, dat leent zich uitstekend voor meerdere kunstzinnige uitingen. “Dat zouden we weer heel goed kunnen combineren met de scholen in de gemeente, die dat soort verhalen mee kunnen nemen bij geschiedenis, kunstlessen of maatschappijleer. Zo maken we ook daar weer een connectie mee. Sowieso kunnen we dit soort verhalen natuurlijk heel goed gebruiken ter promotie van Twenterand in het algemeen en Vriezenveen in het bijzonder. Mogelijkheden te over, we hebben geen reden om stil te zitten”, besluit hij lachend. “Al is dat ook niet verkeerd, bij elkaar zitten. Dat doen we bijvoorbeeld ook tijdens diverse evenementen voor ondernemers als kennissessies, cursussen en ondernemersontbijtjes waar we dit najaar mee beginnen in De Büüle. Dat doen we allemaal onder het motto ‘Blijf klein, Word groot’.”
